Kniazie i Płazów - ruiny cerkwi i stare cmentarze

Wycieczkę na wschodnie kresy Polski zaczęliśmy trochę nietypowo, bo w nocy. I to jakiej nocy! Nie dość, że księżyc jest w tym roku najbliżej ziemi to jeszcze ma być zaćmienie. Świetlista tarcza księżyca ukazała nam Roztocze w tajemniczej poświacie, a lekkie mgły unoszące się tuż nad ziemią subtelnie uzupełniły ten niesamowity obraz.

Księżyc w pełni nad Roztoczem

Wzięłam głęboki oddech rześkim powietrzem, a trzciny zaszeleściły wesoło jakby ciesząc się z nocnych odwiedzin.

W Oleszycach zatrzymaliśmy się przy opuszczonej cerkwi wsłuchując się w ciszę śpiących mieszkańców.

Opuszczona cerkiew w Oleszycach

Noc spędzamy w aucie na skraju lasu, w okolicy Narola. Musieliśmy pozasłaniać okna kurtkami, bo nie sposób było zasnąć w tak jasną noc.

Poranek na Roztoczu

O świcie zastaliśmy scenerię z pogranicza snu i jawy. Tak jakby natura chciała wprowadzić nas w klimat ruin cerkwi i starych cmentarzy,  do których za chwilę dojedziemy.

Opuszczona cerkiew  Zaśnięcia Matki Bożej w Płazowie z 1936 roku

Słońce wzeszło równie szybko jak ostatnie resztki snu z powiek. Bo jak tu być sennym, gdy na naszej drodze pojawia się piękna bryła opuszczonej cerkwi. Cerkwi, która nie trafiła na odpowiedni czas, by nacieszyć się życiem. Wybudowana niedługo przed wojną nie miała okazji długo funkcjonować, a po wojnie wiadomo  jak było ...

Opuszczona cerkiew w Płazowie

Ruina cerkwi w Płazowie

Cerkiew w Płazowie

Minęliśmy Narol, w którym byliśmy również rok temu. W Łukawicy zafascynowała nas ozdobna brama z murkiem wyglądającym na bardzo stary. Poprzednim razem zupełnie ją przeoczyliśmy! Weszliśmy niepewnie na podwórko, gdzie budynek w kiepskim stanie miał w oknach jakby szpitalne zazdrostki. W sumie to nie mieliśmy pewności czy ktoś tam mieszka, więc po cichu się wycofaliśmy.

Brama w Łukawicy

Łukawica

Po drodze mijamy skrawki wsi, które zachowały dawny charakter.

W Woli Wielkiej tak samo jak kiedyś najbardziej przykuł moją uwagę omszony mur.

Cerkiew w Woli Wielkiej

Skręcamy z głównej drogi na bardziej dziurawą, ale za to jaką widokową. Roztoczańskie przestrzenie bliskie memu sercu...

Roztoczańska przestrzeń

Zagłębiamy się w las, a piaszczysta droga prowadzi nas do niewielkiej wioski przesyconej pamiątkami historii. Kniazie były przed wojną dużą wsią z ponad 2 tysiącami mieszkańców, głównie wyznania greckokatolickiego. Jak nietrudno się domyśleć, po wojnie wioska praktycznie przestała istnieć.

Wchodzimy na dość duży cmentarz pełen słynnych nagrobków bruśnieńskich. Niektóre są przewrócone, inne tylko ułamane, ale wiele zachowało się w całej okazałości. 

Przyglądam się nieruchomym twarzom, które wbrew pozorom wiele mówią.

Cmentarz w lesie, otoczony zwykłym płotkiem, otulony nieujarzmioną roślinnością.

Wioska z nielicznymi gospodarstwami ma charakter dawnej polskiej wsi. Oczywiście jestem tym widokiem absolutnie zachwycona. Drewniane płotki, stajnie z lokalnego kamienia i obowiązkowo kwietny ogródek przed drewnianym domem. Kropką nad i jest bocianie gniazdo na słupie.

Kniazie

Kniazie

Zza starych drzew ukazują się nam potężne mury cerkwi, zniszczone bezlitosną historią.

Pomyśleć że po tych schodkach wchodziło, aż 5500 parafian! W sąsiedniej Lubyczy Królewskiej nie było cerkwi, więc przychodzili na nabożeństwa do Kniazi.
Aktualizacja: 
dostałam maila od pana Pawła, który zwrócił uwagę na podaną liczbę wiernych, pozwolę sobie zacytować mały fragment z dość obszernego wyjaśnienia:
"Patrząc na mapy i mniej więcej kto do jakiej cerkwi przynależał nie ma szans, by pod cerkiew w Kniaziach przynależało 5500 wiernych, bo sam region tyle osób wyznania greckokatolickiego nie posiadał, a wierni dzielili się na dwa obiekty."
W sąsiedniej Lubyczy Kameralnej znajdowała się cerkiew, jak również w wielu najbliższych wioskach tego regionu. Do tego należy wziąć pod uwagę, że większość mieszkańców Lubyczy Królewskiej stanowili Żydzi. 

Murowana cerkiew w Kniaziach została wybudowana w latach 1798 – 1806.

Nie możemy się nadziwić, jak ktoś miał tupet, czelność i w ogóle tak chory pomysł, żeby pomalować ściany świątyni w jakieś bezsensowne napisy i rysunki. 

Dodaj napis

Obok cerkwi jest jeszcze jeden cmentarz. Trochę mniejszy od poprzedniego, ale nagrobki na nim wydają się na prawdę stare. 

Kilka krzyży wyróżnia się wielkością, w przeciwieństwie do pozostałych, zapadających się w ziemi.

Wygląda na to, że natura robi sobie psikusy przyozdabiając krzyże w fantazyjne kształty mchu.

Kniazie wryją się w naszej pamięci i pozostawią potrzebę wrócenia tu o różnych porach roku. A tymczasem to dopiero początek odkrywania wschodnich kresów Polski, czeka na nas jeszcze sporo ciekawych miejsc, w tym również tych mniej znanych.