Goźlice, Opatów, Ptkanów - kościoły świętokrzyskie

W świętokrzyskim już nieraz okazywało się, że jedziemy szlakiem kościołów, bo to właśnie one stanowiły główne atrakcje. Wiekowe, z historią, często w niebanalnym otoczeniu i z templariuszowymi tajemnicami rodem z "Pana Samochodzika". Tak było i tym razem. 

Goźlice

Zaczynamy od porządnej podróży w czasie, aż do XIII wieku. Opis Goźlic w internecie zaczyna się od stwierdzenia, że przewodniki nie wspominają o tym miejscu. Jest to dla mnie wystarczający argument żeby tam pojechać.

Replika goźlickiej Madonny

To właśnie stąd pochodzi jeden z najstarszych wizerunków Maryi zachowanych na ziemiach polskich. Oryginał rzeźby widzieliśmy dwa lata temu w Sandomierskim Muzeum Diecezjalnym, a w Goźlicach jest jedynie replika.

Wnętrze kościoła w Goźlicach

Romański kościółek był świadkiem krwawej bitwy, w której zamordowano około 8 tysięcy żołnierzy wojsk tatarsko-ruskich. Świątynia była też rodową nekropolią Ossolińskich.

Ołtarz w nawie bocznej

Z romańskich cech, kościół zachował jedynie okna, fragmenty murów i cześć schodów, które kiedyś prowadziły do nieistniejącej już baszty.

W dalszej drodze przystajemy pod starym krzyżem oplecionym winem. U jego podnóża spoczywa smutna pieta. 

Kolegiata pw. św. Marcina z Tours w Opatowie

Idąc tropem architektury romańskiej musimy zatrzymać się w Opatowie, który zawsze mignął nam tylko jakby przy okazji krótkiej wizyty w kolegiacie. Powstanie kościoła owiane jest tajemnicą i wzbudza w wyobraźni różne wersje, nawet nie wykluczające udziału Templariuszy.

Wewnątrz barokowy styl zupełnie odbiega od surowej bryły zewnętrznych murów. Najcenniejszym skarbem jest tzw. Lament Opatowski, czyli odlana z brązu, nagrobna płyta właściciela Opatowa, przedstawiająca mieszkańców miasta rozpaczających po jego śmierci. Moją uwagę przykuwają również bogato rzeźbione stalle kanonickie oraz biało-złoty chór.

Stalle kanonickie

Opatów znany jest również z imponujących podziemi, będących systemem kupieckich piwnic. My jednak wolimy przejść się po rynku, który ma całkiem przyjemny klimat małomiasteczkowy. 

Przysiadamy w cieniu kwitnących kasztanów, jak to dobrze, że nie zostały wycięte jak wiele drzew na współczesnych rynkach.

Ratusz w Opatowie

 

Z szeregu zwykłych kamieniczek wyróżnia się dom podcieniowy, który obecnie pełni funkcję ratusza. 

Brama Warszawska i fragment murów obronnych

Opuszczamy to ciekawe śródmieście, wychodząc przez Bramę Warszawską - jedyną ocalałą z czterech istniejących tu kiedyś bram. W Opatowie znajduje się jeszcze jeden obiekt sakralny wart zwiedzenia, a często pomijany.

Klasztor w Opatowie

Klasztor i kościół oo. Bernardynów posadowiony był na dawnych przedmieściach Opatowa i pełnił również funkcje obronne jak wiele mu podobnych w czasach, gdy najazdy tatarskie były szczególnie częste. 

Wnętrze klasztoru w Opatowie

Łapiąc bakcyla zagadkowej historii Templariuszy w tych okolicach trafiamy do niewielkiego kościółka na wzgórzu przysiółka Ptkanów.

Ptkanów

Roztacza się z niego widok na całą okolicę umalowaną polami falującymi pod pierzynką niespokojnych chmur.

Widok z kościoła w Ptkanowie

Idealne miejsce na warownię, którą był kościół. W ciszy i otaczających pustkowiach czuć jakąś tajemnicę w powietrzu.

Kościół św. Idziego w Ptkanowie

Sam budynek wygląda dość niepozornie, ale za to owiany jest legendą, jakoby miał biec od niego tunel wydrążony przez samych templariuszy, którzy podejrzewani są również o założenie tej świątyni.

Okazało się, że legenda jest coraz bliżej prawdy. Stowarzyszenie 'Sakwa' odkryło pod dzwonnicą pomieszczenie, gdzie wg wspomnień mieszkańców ma być wejście do tunelu. Przy okazji znaleziono też skarb - srebrne monety.

Przy kościele w Ptkanowie

Udając się w dalszą drogę jakimiś polnymi dróżkami natrafiamy na rozpadającą się kapliczkę. Musi być bardzo stara i bardzo zapomniana na tym odludziu.

Ostatnią miejscowością w świętokrzyskim, zanim przekroczymy Wisłę, będzie miasteczko z ruinami zamku, choć słynne jest zupełnie z czego innego. Ale o tym dowiecie się już z następnego wpisu.