Chełm

W naszych podróżach po wschodnich kresach Polski, najbardziej wysuniętym na północ punktem, do którego dotarliśmy, był Chełm. Co więc warto zwiedzić w Chełmie?

Cementownia w Chełmie

 
Chełm należał do ważnych ośrodków Polski Jagiellonów i gościł wielu dostojników. Był miejscem współistnienia kilku narodowości, wyznań i kultur. Mozaikę tworzyli prawosławni, grekokatolicy, katolicy i Żydzi. Pamiątką zostawioną przez nich jest piękna architektura.

Późnobarokowa Bazylika pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Centralnym miejscem współczesnego Chełma jest łagodne wzniesienie, zwane Górką Chełmską, a w przeszłości Górką Katedralną. Katedra budowana była jako swiatynia unicka, potem przekształcona na prowosławną, a obecnie katolicka. W świątyni miała miejsce koronacja cudownego obrazu Matki Boskiej Chełmskiej w 1765 roku.  Niestety oryginał ikony, pochodzący z Bizancjum, został wywieziony przez Rosjan w 1915 roku i jest przechowywany w Łucku na Ukrainie. Dlatego w Chełmie znajduje się jedynie replika obrazu.

Dzwonnica

Dzwonnica przykatedralna, mierząc ponad 40 m stanowi również punkt widokowy, ale akurat była zamknieta. Na parterze budowli znajduje się Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego i Stalinowskiego.

Widok na Chełm z dawnego grodziska

Szeroka panorama roztacza się też z wzniesienia, zwanego Wysoką Górką, które w istocie jest grodziskiem, kryjącym pozostałości zamku księcia Daniela Romanowicza oraz ślady wczesnośredniowiecznego grodu.

Dawny Pałac rodziny Kretzschmarów z XIX w. Obecnie Pałac Ślubów

Schodząc z Górki Katedralnej, na pierwszy plan rzuca się w oczy bardzo ładna kamienica, która kiedyś była pałacem bogatej rodziny.

Rynek w Chełmie

Tuż nieopodal zaczyna się rynek typowy dla miasteczek średniej wielkości. Wygląda na zadbany i przyjemny, brakuje może jedynie więcej gastronomi. 

Rynek w Chełmie

Na liście atrakcji Chełma znajduje się podobno jedna z najpiękniejszych budowli zabytkowych Lubelszczyzny.

Kościół pw. Rozesłania Świętych Apostołów

Jest to późnobarokowy kościół, który wyglądem przypomina nam właśnie takie wschodnie klimaty.

Kościół powstał w latach 1753-1763

Mozaika kulturowa jest tu nadal obecna. Cerkiew św. Jana Teologa do dzisiaj pełni rolę centrum prawosławia na ziemi chełmskiej. A wyznawców tej religii jest około 100 rodzin.  Natomiast cerkiew unicka św. Mikołaja przeznaczona została już tylko na muzeum sztuki.

Prawosławna cerkiew konkatedralna św. Jana Teologa

Chełm słynie z zabytkowej kopalni kredy wyjątkowej w skali kraju i Europy. Labirynt tajemniczych chodników powstał w wyniku eksploatacji pokładów kredy, której złoża znadują się pod powierzchnią miasta. Wydobycie kredy, zaczęto tu już w średniowieczu, co przynosiło znaczne dochody mieszkańcom Chełma, którzy wysyłali transporty kredy często do odległych miast. Służyły one również mieszkańcom jako schronienie podczas napadów, wojen i grabieży.  W XIX wieku w wydobycie surowca zostało zabronione, gdyż wydrążone chodniki zagrażały bezpieczeństwu mieszkańców. Nie zdecydowaliśmy się przejść prawie dwukilometrowej trasy, bo poprostu szkoda nam było ładnej pogody na ukrycie się w podziemiach. Zwiedzanie trwa 50 minut, można zapoznać się z ekspozycjami geologicznymi, archeologicznymi, historycznymi i spotkać ducha Bielucha.  

Rezerwat "Bagna Serebryjskie"

Wybraliśmy sie za to na spacer do pobliskiego rezerwatu. Nigdy nie widziałam kilkusethektarowego torfowiska, więc byłam ciekawa tego specyficznego miejsca. Rezerwat Bagna Serebryjskie chroni unikatowe w  torfowiska węglanowe, będące ostoją rzadkich gatunków ptaków i roślin takich jak kłoć wiechowata.

No cóż.. przyznam, że zachwytu nie było. Morze traw, żaden ptaszek nie przeleciał, a w oddali majaczy sylwetka cementowni. Ruszamy więc spowrotem do domu, ale po drodze zatrzymujemy się jeszcze w kilku miejscach.

Kościół w Rejowcu pw. św. Jozafata z lat 1906-1907

Rejowiec był kiedyś miasteczkiem założonym przez Mikołaja Reja. Oprócz kościoła, najważniejszym zabytkiem jest pałac Ossolińskich, który jednak umknął naszej uwadze. W sąsiednim Rejowcu Fabrycznym działa zakład produkujący tradycyjnymi metodami naturalne beczki dębowe. Jest tam wystawa, pokazy bednarskie i sklep z różnościami dębowymi, ale niestety Andrzej nie podzielał mojego entuzjazmu, by tam wstąpić. Za to w dalszej drodze trafimy na ciekawe ruiny, ale o tym w następnej notce.

Dodaj napis

W miejskiej bibliotece upolowałam takie przewodniki. Ten o Ziemi Lubaczowskiej okazał się mało praktyczny na wyjazd. Jest w nim dużo historii, trochę ciekawostek o ludziach, ale tak poza tym jest też sporo zupełnie niepotrzebnych informacji dla turysty, typu spis szkół, a wstęp do opisu miejscowości nudny jak z wikipedii. Zupełnym przeciwieństwem jest drugi przewodnik po Kresach Wschodnich. Okolica skondensowana w pigułce. Otwieram, patrzę na mape z zaznaczonymi atrakcjami i już wiem gdzie jechać, między czasie czytam krótki opis i zorganizowanie wyjazdu staje się w ten sposób dużo łatwiejsze. Po powrocie jak zainteresowało mnie jakieś miejsce bardziej, to wyszukuje sobie w internecie i zagłębiam sie bardziej szczegółowo. A Wy jak się przygotowyjecie do wyjazdów? Wystarczy Wam mapa, czy przewodnik, a może informacje wydrukowane w internetu?  Dla mnie chyba najlepszy jest mix tych trzech rzeczy, a w rzeczywistości okazuje się, że i tak często zbaczamy z trasy, czy po prostu się gubimy i trafiamy w ten sposób w klimatyczne miejsca, o których nikt nie słyszał lub nie doceniał. I to jest właśnie urok wyjazdów.